.ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ھۆرم
بولۇپ، ئۇنىڭ كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان زىيىنى كىشىنىڭ ئۆزى بىلەنلا چەكلىنىپ
قالماستىن پۈتۈن جەمئىيەتنى ۋەيران ۋە پەرىشان قىلىدۇ. شۇڭلاشقا ئىسلام
مۇسۇلمانلارنى بۇ ناچار ئىللەتنى تاشلاپ جەمئىيەتنى ئۇنىڭ پالاكىت
ظوغۇل ـ قىز ياشلىرىمىزغا تەكەببۇرلۇقنىڭ قانچىلىك يامان نەرسە
ئىكەنلىكىنى ۋە ئۇنىڭدىن قۇتۇلۇشنىڭ يوللىرىنى تونۇشتۇرۇپ ئۆتمەكچىمىز.
ھەقىقەتنى مۇنداق بايان قىلىدۇ: «ئۆز ۋاقتىدا پەرىشتىلەرگە »ئادەمگە سەجدە
قىلىڭلار« دېدۇق. ئىبلىستىن باشقا ھەممىسى سەجدە قىلىدى. ئىبلىس سەجدە
قىلىشتىن باش تارتتى، تەكەببۇرلۇق قىلدى. ئۇ كاپىرلاردىن بولۇپ كەتتى»
[سۈرە بەقەرە: 34-ئايەت]تەكەببۇر
تەكەببۇرلۇق ظىكەنلىكىنى بايان قىلىپ مۇنداق دەيدۇ: «ھەر قاچان بىرەر
پەيغەمبەر كۆڭلۈڭلارغا ياقمايدىغان بىر نەرسە ئېلىپ كەلسە، تەكەبب
مۇشۇ باشقىلارنى ئۆزىدىن تۆۋەن كۆرۈشتىن كېلىپ چىقىدۇ. تەكەببۇرلۇق
قىلغۇچى دۇنيادا يۈز بېرىۋاتقان ئىبرەتلىك ۋەقەلەردىن ۋە ھادىسىلەردىن دەرس
ئالمايدۇ، ئۇنىڭغا نەسىھەت پايدا بەرمەيدۇ. ئاللاھ تائالا
قىلغۇچىلارنىڭ ئىبرەت ئالمايدىغانلىقى
يۈزىدە ناھەق تەكەببۇرلۇق قىلىدىغانلارغا مېنىڭ ئايەتلىرىمنى (يەنى قۇرئان
ئايەتلىرى ۋە باشقا كائىناتتىكى ئالامەتلەر) نى پەھىم قىلدۇرمايمەن (يەنى
چۈشىنىش ئىقتىدارى بەرمەيمەن)» [سۈرە ئەئراف: 146-ئايەتنىڭ بىر قىسمى] تەكەببۇرلۇق قىلغۇچىلارنىڭ جازاسى: تەكەببۇرلۇق قىلغۇچىلارنىڭ جازاسى كۆپىنچ
تەكەببۇرلۇقى يۈزىسىدىن خور كۆرگەن ئىنسانلارغا موھتاج قىلىش ئارقىلىق
جازالايدۇ. بۇ كۈنلۈك تۇرمۇشىمىزدا كۆپ ئۇچراپ تۇرىدىغان بىر ھادىسە.
كىشىلەر بېشىنى كۆتۈرۈپ قارىغىلى ئەيمىنىدىغان نى نى بايلار، ئەمەلدارلار،
بىر كۈن كېلىدۇ يېگىلى يوق، ئىچكىلى يوق، خار زەبۇن ھالەتتە، بىر زامانلار
سالام قىلغىلى ژىركىنىدىغان بىچارىلەرنىڭ ياردەم قولىنى ئۇزىتىشىغا موھتاج
بولۇپ قالىدۇ. بۇ دۇنيادا تەكەببۇرلۇق قىلىپ ئۆزىنى چوڭ تۇتقانلار قىيامەت
كۈنى خەلقى ئالەمنىڭ ئاياغلىرى ئاستىدا يەنجى
قىلغۇچى ھەممىدىن ئاۋۋال ئۆزىگە زۇلۇم قىلىدۇ. چۈنكى تەكەببۇرلۇق قىلغۇچى
باشقىلارنى ياراتماي كەمسىتىدۇ؛ كىشىلەرگە قوپال مۇئامىلە قىلىدۇ؛
زوراۋانلىق قىلىپ كىشىلەرنىڭ ھەققىنى بەرمەيدۇ. شۇڭلاشقا تەكەببۇرلۇق
قىلغۇچىلارنى ئىنسانلار يامان كۆرىدۇ؛ ئۇلار بىلەن مۇئامىلە قىلىشتىن
قاچىدۇ. نەتىجىدە تەكەببۇرلۇق قىلغۇچى جەمئىيەتتە چەتكە قېقىلىپ، ئۆزى
يالغۇز قالىدۇ. تەكەببۇرلۇق مۇسۇلماننىڭ ئەخلاقى ئەمەس. مۇسۇلمان كىشىنىڭ
باشقا مۇسۇلمان قېرىنداشلىرىنى كۆزگە ئىلمەسل
ھامان ۋە شۇلارغا ئوخشاش مۇتەكەببىر زالىملارنىڭ ئاقىۋىتى بىلەن ئوخشاش
بولىدۇ. تەكەببۇرلۇق قىلغۇچىلار ھەقىقەتنى قوبۇل قىلىشتىن باش تارتىدۇ.
مۇتەكەببىر ئوقۇغۇچى بىلمىگەننى سورىمايدۇ ۋە بىلگەنلەرگە ھەسەت قىلىدۇ.
مۇتەكەببىر سودىگەر قوپاللىق قىلىپ خىرىدارنى قاچۇرىدۇ. مۇتەكەببىر باشلىق
قول ئاستىدىكىلەرگە زۇلۇم قىلىدۇ. مۇتەكەببىر بالا ئاتا ـ ئانىسىغا
بويۇنتاۋلىق قىلىپ، قارغىش قېپى بولىدۇ. مۇتەكەببىر ئالىم كىشىلەرگە ھەقنى ئۆگەتمە
ئەگەر ئۇ چالا موللا بولۇپ قالسا، بىلمىگەن مەسىلىلەرنى بىلمەيمەن دېيىشكە
بوينى بارماي خاتا پەتىۋا بېرىپ كىشىلەرنى ئازدۇرىدۇ. كاپىرلارنىڭ ئىسلام
دىنىنى قوبۇل قىلماسلىقتىكى ئامىللارنىڭ ئەڭ چوڭى ۋە بىرىنچىسى ئۇلارنىڭ
ھەقىقەتنى قوبۇل قىلىشتىن تەكەببۇرلۇق قىلغانلىقىدۇر.&nb
ئايەتنى نازىل قىلغان: «ئاللاھنىڭ رازىلىقىنى دەپ ئەتىگەندە، ئاخشامدا
پەرۋەردىگارىغا ئىبادەت قىلىدىغانلارنى يېنىڭدىن قوغلىۋەتمىگىن، ئۇلارنىڭ
ھېسابىدىن ساڭا ھېچ نەرسە يۈكلەنمەيدۇ، سېنىڭ ھېسابىڭ
ئاللاھنىڭ بەرگەن نېمىتى بولغانلىقىنى، ئاللاھ خالىغان چاغدا ئۇ
نېمەتلەرنى تارتىپ ئالىدىغانلىقىنى
ئاللاھ تەئال
دەيدۇ: «ئۈچ خىل كىشى بار، قىيامەت كۈنى ئاللاھ ئۇلارغا سۆز قىلمايدۇ،
ئۇلارنى(گۇناھىد
قارىمايدۇ، ئۇلارغا قاتتىق ئازاب باردۇر. ئۇلار: زىناخور قېرى، يالغانچى
پادىشاھ ۋە مۇتەكەببىر نامراتتۇر.« ئىسلام تەكەببۇرلۇقنى مەنئى قىلىدۇ: ئىسلام
دىنى ئىنسانلارنىڭ قەلبىنى، ئەقلىنى ۋە بەدەنلىرىنى مانا مۇشۇنداق ھەم
ئۆزىگە ھەم جەمئىيىتىگە زىيانلىق بولغان، ئىگىسىنى ھەم بۇ دۇنيادا ھەم
ئاخىرەتتە ئېغىر ئازابقا دۇچار قىلىدىغان يامان ئىللەت ۋە ناچار
قىلىقلاردىن پاكلاپ، گۈزەل ئەخلاق ۋە ئېسىل سۈپەتلەر بىلەن بىزەش ئۈچۈن
كەلگەندۇر. بۇ ھەقىقەتنى رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەل
كەمتەر بولۇشتۇر. كەمتەرلىك كىشىلەرگە مەھبۇب بىر خىسلەتتۇر. گۈزەل
ئەخلاقلىق ۋە كەمتەر بولغان كىشى ھەمراھلىرىنىڭ قەلبىدە يۇقىرى ھۆرمەتكە
سازاۋەر بولىدۇ. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەل
يەنە بىرى ئىنسان ئۆز ئەسلىنى بىلىشتۇر. چۈنكى ئۆزىنىڭ ئەرزىمەس بىر سۇدىن
يارىتىلغانلىقىن
پەرقلىنىپ تۇرىدىغان ھېچ بىر خۇسۇسىيىتى يوقلىقىنى بىلىدۇ ۋە كۆڭلىدىكى
تەكەببۇرلۇق تۇيغۇسى ئاستا يوقىلىدۇ. شۇڭا قۇرئان كەرىمدە كۆپلىگەن ئايەتتە
ئىنسانلارنىڭ باشلانغۇچىنىڭ قانداق نەرسە ئىكەنلىكىنى، ئاقىۋىتىنىڭ قانداق
بولىدىغانلىقىنى
ئېتىلىپ چىققۇچى مەنىدىن يارىتىلدى. ئۇ مەنى ئومۇرتقا بىلەن قوۋۇرغا
سۆڭىكىنىڭ ئارىسىدىن چىقىدۇ.» [تارىق سۈرىسى:5-7ـ ئايەتلەر] شۇنىڭدەك قول،
پۇت، كۆز، قۇلاق ۋە باشقا ئەزالارنىڭ ئاللاھنىڭ بەرگەن نېمەتلىرى
بولغانلىقىنى ئويلىغان، ئاللاھ تەئالا
كىشىنىڭ قەلبىدە بۇ سانسىز نېمەتلەرنى بەرگەن ئاللاھقا شۈكۈر قىلىش
تۇيغۇسى پەيدا بولىدۇ. شۇنىڭ بىلەن ئۇ ئاللاھقا ۋە ئاللاھنىڭ مەخ
تەكەببۇرلۇق، يوغانچىلىق ۋە گەردەنكەشلىك ئىنتايىن يامان ۋە ناچار ئىللەت
بولۇپ مۇسۇلمانغا قەتئىي راۋا كەلمەيدۇ. بۇنىڭدىن بىلىشىمىز كېرەككى
تەكەببۇرلۇق قىلغۇچى مۇسۇلمان خۇددى رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەل
«جاھىلىيەت قىلىقىنى» تاشلىمىغان كاپىرلارنىڭ سۈپىتىنى كۆتۈرىۋالغان
كىشىدۇر. ئەگەر بىز ھەقىقىي مۇسۇلمان بولىدىكەنمىز بۇنداق يامان ئىللەتتىن
دەرھال ئۆزىمىزنى پاك